Het is een verwarrend gevoel om een spring-in’t-veld te zijn met depressieve buien, een vreemde twee-deling. Mijn omgeving begreep niet waarom het soms zo donker kon voelen binnenin me. Goedbedoelde opmerkingen vlogen me om de oren en het enige wat ik op zo’n  moment kon horen was: ‘ik ben schijnbaar niet goed genoeg.’ Ik hoorde dingen anders te doen, dingen anders te zien en te voelen dan het was bij mij op dat moment. Maar hoe dan?

Hoe eenvoudig kan het ook; gewoon vragen hoe het is en dan vooral wachten tot ik bij een antwoord uitkom, mijn eigen antwoord. Dit alles om vervolgens een diepe zucht van opluchting te kunnen slaken, hèhè, ik ben er weer. Dit is mijn eigen ‘hoe dan’, de donkerte glijdt dan vervolgens van me af. 

Jantje lacht, Jantje huilt 
Ik vermoed dat deze twee-deling in me er altijd zal blijven, op de achtergrond. Het loopt al vele jaren mee, naast me, als een trouwe hond die me vergezelt. Het hoort bij me en als je me dan vraagt hoe ik daarmee omga, voel ik tegenwoordig een glimlach opkomen. ‘Met vallen en opstaan in een leven van Jantje lacht, Jantje huilt’ antwoord ik dan.

Ik zag jarenlang met verbazing dat mensen afstand hielden van mij, dit terwijl ik zo hard mijn best deed om gezien te worden door: 

• te pleasen, terwijl ik me niet zo voelde
• de glimlach op te zetten, terwijl ik me niet zo voelde 
• de kluizenaar te spelen, terwijl ik me niet zo voelde
• lief en aardig zijn, terwijl ik me niet zo voelde

Dit alles was mijn deel in dit leven, althans dat dacht ik. 

Een op en top energievreter
Juist door mijn vroege verlies ben ik me gaan vastklampen aan mensen; ‘hallo, zie me nou!’ Het beeld van een kind dat zich vastklampt aan moeders rok is passend hier. Een enkele keer is dit er nog als eerste instant-reactie, een energievreter van de hoogste rang voor mezelf én de ander die in mijn buurt is.

Gelukkig zie ik nu steeds sneller dat het beschadigde kind aan het woord is, bang om er niet bij te horen. Hoe sneller ik mijn mechanisme door heb, hoe sneller ik kan bijsturen. Ik pak dan als het ware mezelf liefdevol bij de lurven en geef aan dat dit een reactie is door een oude wond. Het litteken daarvan trekt en schuurt, maar kan ook gewoon meebewegen als ik er even zachte aandacht aan besteed, gewoon door te erkennen dat het er is. 

Het litteken is flexibeler geworden
Het zal ons altijd als een schaduw blijven volgen totdat we er naar durven kijken als wat het is: oud zeer. We wijzen vaak eerst naar hetgeen ons pijn deed, wat voelde als een afwijzing. In de verdediging gaan of ons terugtrekken, schrikken, huilen, verontwaardigd reageren zijn vaak de eerste reacties. Maar als je goed kijkt, gaat het om dat oude dat opnieuw geraakt wordt en destijds niet gezien werd. Dit is een proces dat we te leren hebben als we oude pijn meedragen: er van weg bewegen kan niet, het hoort onlosmakelijk bij ons. Als we het laten zitten en blijven wegstoppen achter onze beschermmechanismen dan gaan we van kwaad naar erger, zelfs zover tot ons lichaam in opstand komt. Pijn, ziekte, verslaving in welke vorm dan ook kunnen het gevolg zijn. We kunnen of durven vaak nog niet te kijken naar de werkelijke oorzaak.

Oude mechanismen loslaten, zo verrijkend
Het kan ook anders, dat heb ik intussen geleerd! Anders dan door onze beschermmechanismen te gebruiken kun je, met hulp als je het nog niet zelf kunt, leren kijken naar de pijn. Je leert met een zachte glimlach te kijken naar die kleine ik naast je, en te zeggen dat het oké is dat zij er is. Zij kan er tenslotte ook niets aan doen dat het verlies gebeurde en je, net als ik toen, er niet mee leerde omgaan. Ik had als volwassene mijn weg daarin te vinden. Met een blik vol vertrouwen kijkt die kleine nu omhoog naar me terwijl ik dit schrijf, bijna alsof ze naar me knipoogt en zegt: ‘wij tweetjes redden ons wel.’

Het klopt, we redden ons altijd. Klinkt dit wollig of word je er bozig van? Ga dan eens met me in gesprek, kost je niks, behalve het opgeven van je oude mechanismen en een half uurtje tijd. Hier vind je de link naar jouw koffiemomentje. Verandering begint met zetten van de eerste stap.