Ik heb mijn ouders nooit verteld dat ik hier niet meer wilde zijn, hier op aarde. Ik kon dat niet vertellen omdat de openheid miste, er was altijd een benauwende bezorgdheid van hen naar mij toe. ‘Als zij maar heel blijft, als haar partner maar goed voor haar zorgt, als ze haar kinderen maar goed opvoed.’ De continue ongerustheid maakte juist dat ik niet vrijuit kon leven en had jarenlang de overhand vanaf de dag dat mijn zus stierf.

Twee eenzame vrouwen in een moeder-dochter relatie
Ken je dat liedje ‘even aan mijn moeder vragen’? Dat was ik, tot ik de 50 ruim voorbij was; bij elke beslissing kwam ze om de hoek kijken. Of ik me er bewust van was of niet. Ik vermeed steeds meer het contact met haar en vertelde de laatste jaren zo weinig mogelijk van wat er echt speelde in mijn leven. Oude pijn bracht eenzaamheid mee en niet meer weten hoe dit te doorbreken. 

Ons bestaansrecht ontkend of erkend
Misschien is dat wel een van de grootste redenen waarom ik doe wat ik doe, waarom ik niet anders kan. Ik snap de vrouwen, dat ze zich aanpassen, doorgaan tot ze zich leeg voelen. Ik snap ook maar al te goed dat ze een diep verlangen hebben naar vrede van binnen. Naar tevredenheid, naar levenslust en wie weet zelfs plezier in het leven. In een gesprek hierover met vriendin Sas kwamen deze passende woorden tevoorschijn: bestaansrecht, onafhankelijk kunnen zijn, zelfstandig kunnen bepalen.

Ruimte voor verzwegen verdriet
Het blijft pijnlijk te zien dat weldenkende mensen hiermee worstelen, terwijl ze zoveel te brengen hebben. Hoe zwaar is dat als je dit nog niet kunt of durft toe te geven? Juist door mijn eigen ervaringen kwam ik in mijn werk uit bij: ‘ik bied ruimte voor verzwegen verdriet’. Vooral vrouwen kennen deze last en hebben hier al dan niet bewust hinder van in het leven: 

• Dochters die aangeven dat er een vlaag van ongemak hangt zodra ze met hun moeder in dezelfde ruimte zijn.
• Vrouwen die zich boos voelen als iemand hen wil bemoederen.
• Vrouwen van wie de moeder zich afkeert.
• Mensen met helende handen die nog diep verdriet voelen.
• Vrouwen die heel verdrietig worden als een andere moeder haar kind met een intens liefdevolle blik aankijkt. 

Het familiegeheugen spreekt mee
Dit soort reacties duiden op oud, verzwegen of vergeten verdriet. Vaak is dit al ontstaan in de familielijn tot meerdere generaties terug in de tijd. Dit weet je niet met je gewone geheugen, degenen die het zich nog zouden kunnen herinneren leven vaak niet meer. Dagboeken uit die tijd, ach laten we dat maar vergeten. Maar precies dat doet het familiegeheugen niet: alles wat er gebeurd is wil gezien worden, wil erkenning hebben. Telkens kom ik families tegen in een opstelling waar een kind overleden is waar vervolgens over gezwegen moest worden. In deze tijd is dat niet meer denkbaar, tenminste dat hoop ik van harte, maar toen wel.

Wat in het duister lag aan het licht, een verademing
Verzwijgen van gebeurtenissen – zoals een faillissement, de dood van een kind, schaamte voor verkeerd handelen – maakt dat de pijnlijkheid sterker en sterker wordt. Totdat de bom barst en wat in het duister lag aan het licht komt. Boosheid, chaos, verdriet en tranen komen en daarna kan er voor het eerst weer heel diep adem gehaald worden. Voor het eerst sinds heel lang wordt er weer ruimte gevoeld, en een vrijheid die toegedekt was. De warme glimlach lijkt ‘welkom terug’ te zeggen, ‘fijn dat je er weer bent’. 

Jij hebt bestaansrecht
Het is waarschijnlijk jouw tijd om oud zeer aan het licht te brengen als de woorden uit dit blog je raken. Blijf er niet mee rondlopen, maar neem je ruimte om vrijblijvend contact met mij op te nemen, boek zelf een ‘koffiemomentje’ of stuur een mailtje. Jij hebt bestaansrecht.